Nguyên Giám đốc Bảo tàng Cố cung Trung Quốc - Thẩm Nhân Nói về trà Phổ Nhĩ Vân Nam

Đoạn trích từ cuốn sách “Muôn dặm một mình” của nguyên Giám đốc Bảo tàng Cố cung Trung Quốc - Thẩm Nhân

Cổ thụ “cổ” và “linh”

Phú Nhĩ Sơn Mai cổ thụ nằm ở huyện Lan Can, thành phố Phổ Nhĩ, tỉnh Vân Nam, Trung Quốc. Đây là một quần thể bao gồm 5 khu rừng trà cổ, 9 làng cổ và 3 khu rừng cách ly. Những khu rừng trà cổ này có lịch sử hơn 1.000 năm và hiện có hơn 1 triệu cây trà cổ hơn 100 năm tuổi.

Các cư dân địa phương, bao gồm người Blang và người Dai, đã bảo tồn và phát triển khu rừng trà cổ Phú Nhĩ Sơn trong nhiều thế kỷ. Họ đã phát triển một hệ thống canh tác trà độc đáo, được gọi là “trà dưới tán rừng”, trong đó trà được trồng trong rừng và được chăm sóc bằng các phương pháp canh tác truyền thống. Hệ thống này đã giúp bảo tồn đa dạng sinh học của khu rừng và đảm bảo chất lượng của trà.

Vào năm 2010, tôi đến Phổ Nhĩ tham dự hội nghị về con đường tơ lụa trà, một số người bạn đã cho tôi xem ảnh về rừng trà cổ Phú Nhĩ Sơn. Vẻ đẹp nguyên sơ của rừng trà khiến tôi vô cùng choáng ngợp. Tôi tự hỏi, liệu rừng trà cổ này có thể được đề cử là di sản thế giới hay không? Sau khi trở về Bắc Kinh, tôi đã nhờ ông Guo Zhan, Phó Chủ tịch Ủy ban Di sản Thế giới, đến Phú Nhĩ Sơn khảo sát. Sau khi khảo sát, ông Guo Zhan vô cùng phấn khích, cho rằng rừng trà cổ Phú Nhĩ Sơn hoàn toàn phù hợp với tiêu chí đề cử di sản thế giới. Từ đó, công tác đề cử di sản thế giới của rừng trà cổ Phú Nhĩ Sơn chính thức được khởi động.

Trong hơn 10 năm qua, khu vực di sản Phú Nhĩ Sơn đã thực hiện nhiều công việc chuẩn bị, như nâng cao nhận thức về giá trị của di sản, bảo vệ di sản, phát triển du lịch bền vững. Nhờ những nỗ lực này, rừng trà cổ Phú Nhĩ Sơn đã được UNESCO công nhận là di sản thế giới vào năm 2023.

Trà và tín ngưỡng

Người dân Phú Nhĩ Sơn coi trà là một phần quan trọng của cuộc sống họ. Họ tin rằng trà có linh hồn và có thể mang lại may mắn cho họ. Chính vì vậy, họ rất coi trọng việc bảo vệ rừng trà cổ.

Người Blang có một truyền thuyết về nguồn gốc của trà. Truyền thuyết kể rằng, trong một lần di cư, người Blang gặp phải một trận dịch bệnh. Họ vô tình phát hiện ra rằng trà có thể chữa bệnh, và từ đó, họ đã bắt đầu trồng trà.

Người Blang coi trà là một loại cây linh thiêng. Họ có tục lệ thờ cúng cây trà cổ ở mỗi gia đình. Mỗi khi thu hoạch trà, họ đều phải tổ chức lễ cúng để cầu mong cho vụ mùa bội thu.

Làng cổ và nhà sàn

Trong phạm vi di sản Phú Nhĩ Sơn, có 9 ngôi làng cổ, bao gồm 4 làng傣 và 5 làng Blang. Những ngôi làng này được xây dựng theo kiến trúc nhà sàn truyền thống của người thiểu số.

Kiến trúc nhà sàn của người thiểu số ở Phú Nhĩ Sơn rất độc đáo. Nhà sàn được xây dựng trên cao, có mái nhà hình thang, được làm bằng gỗ và tre.

Những ngôi làng cổ ở Phú Nhĩ Sơn là nơi lưu giữ những giá trị văn hóa truyền thống của người thiểu số. Chúng là minh chứng cho sự gắn bó giữa con người và thiên nhiên ở vùng đất này.

Du lịch và phát triển bền vững

Trong những năm gần đây, du lịch trà đã phát triển mạnh mẽ ở Phú Nhĩ Sơn. Nhiều du khách trong và ngoài nước đến đây để tham quan rừng trà cổ và tìm hiểu về văn hóa trà của người thiểu số.

Để phát triển du lịch bền vững, chính quyền địa phương đã có những quy định cụ thể về bảo vệ môi trường và phát triển du lịch. Các tour du lịch ở Phú Nhĩ Sơn đều được thiết kế để du khách có thể trải nghiệm văn hóa trà của người thiểu số và góp phần bảo vệ rừng trà cổ.